افرادی که مدت نسبتاً زیاد با کامپیوتر کار میکنند ممکن است ناراحتی هایی از قبیل سردرد، کمر درد یا ناراحتی های اندام فوقانی، گردن، شانه و احساس ناراحتی در چشم را تجربه کرده باشند. تجربیات و شواهد علمی نشان میدهد که این قبیل ناراحتی ها در رابطه با ماهیت کار با کامپیوتر نمی باشد بلکه ریشه در چگونگی استفاده از کامپیوتر و متعلقات آن دارد. به بیان دیگر اگر ایستگاه کار به خوبی طراحی و سازماندهی شود و کاربران آموزش های لازم را ببینند، این قبیل ناراحتی ها وجود نداشته یا بسیار کم خواهد بود.

اگر برای کاربران کامپیوتر وسایل و ایستگاه های کار مناسب تدارک دیده شود و آنها هم این وسایل را، آنطور که باید، بکار ببرند، می توان از بسیاری مسائل و مشکلات فوق الذکر ممانعت بعمل آورد. البته این موضوع فقط خاص سازمان های اداری نمی باشد بلکه برای صنایعی هم که تشکیلات اداری دارند و برای مراقبت و کنترل عملیات تولید خود از اطاق های کنترل استفاده می نمایند نیز کاملاً صدق می کند.

قبل از انتخاب هرگونه تجهیزات برای ایستگاه کار، باید دید که چه افرادی در آن ایستگاه کار مشغول به فعالیت خواهند شد و به انجام چه وظایفی خواهند پرداخت. فقط با تشخیص نیازهای افراد و نوع کار است که می توان یک ایستگاه کار مناسب را طراحی و تجهیز نمود.

صندلی

صندلی عامل کلیدی برای تأمین وضعیت بدنی خوب در یک پست کار می باشد. به همین دلیل فقط باید از صندلی های طراحی شده اختصاصی برای هر کار استفاده نمود. یک صندلی ساده اما خوب طراحی شده برای پرسنل اداری بسیار مناسب تر از صندلی های بسیار پیچیده می باشد.

صندلی باید درجاتی از انعطاف پذیری و قابلیت تنظیم را داشته باشد. هر گونه تنظیم باید به آسانی در وضعیت نشسته امکان پذیر باشد.

احتمالاً پشتی صندلی مهمترین قسمت آن می باشد. پشتی صندلی باید قابلیت تنظیم به سمت جلو و عقب را دارا بوده و مستقلاً بتواند در ارتفاع تنظیم شود (یعنی بدون تغییر ارتفاع صندلی بتوان پشتی آن را در جهت بالا و پائین حرکت داد). همچنین تکیه گاه کمری باید قابلیت حرکت به بالا و پائین در داخل پشتی صندلی را داشته باشد، مانند برخی صندلی ها که در ماشین های سواری وجود دارند.

به طور خلاصه یک صندلی خوب باید ویژه گی های زیر را داشته باشد.

• وسایل تنظیم باید به آسانی در دسترس و قابل استفاده باشند.
• به کاربران باید آموزش کامل چگونگی استفاده از صندلی داده شود و همچنین باید به آنها آموخت که چه وضعیت های بدنی برای آن نوع کار مناسب است.
• بهتر آن است که پشتی صندلی جداگانه قابلیت تنظیم در ارتفاع را داشته باشد.
• قسمت حمایت کننده ی کمر (تکیه گاه کمری) از پشتی صندلی باید به گونه ای تنظیم شود که بطور دقیق منطبق بر گودی ناحیه ی کمر باشد.
• تکیه گاه های ساعد نباید مانع از نزدیک شدن کاربر به سطح کار شوند، در صورت برخورد با چنین موردی باید آنها را از صندلی جدا کرده و استفاده نکرد.
• اگر لازم است صندلی تکیه گاه ساعد داشته باشد، باید از نوعی استفاده شود که در ارتفاع و در عرض (طرفین صندلی) قابل تنظیم باشد.
• برای تأمین ثبات و پایداری بیشتر باید از صندلی های پنج پایه استفاده نمود.

میزها

نباید تصور شود که یک میز سطحی است که فقط تعدادی اشیاء و لوازم روی آن قرار می گیرد. قبل از تصمیم گیری در مورد اینکه چه میزی برای یک کار و محیط بخصوص مناسب است، باید جنبه های مختلفی را به شرح زیر در نظر گرفت.

ارتفاع سطح کار تا اندازه ای مشخص کننده وضعیت بدنی است که کاربر در پست کار اختیار می کند. ارتفاع استاندارد برای یک میز غیرقابل تنظیم ۷۲۰ میلیمتر است. این ارتفاع عبارت است از ارتفاع اندازه گیری شده از کف تا سطح روی میز. تهیه کنندگان این نوع میزها احتمالاً ادعا دارند که این ارتفاع برای همه کاربران مناسب و قابل قبول است. اما ادعای آنها می تواند قابل اعتراض باشد، مثلاً یک کاربر خیلی قد بلند که مجبور خواهد بود برای دستیابی به میزکار، خود را به سمت جلو متمایل سازد، احتمالاً درجاتی از کمر درد را احساس خواهد کرد. برای کاربران قد بلندتر باید میزهایی با ارتفاع بیشتر در نظر گرفت تا بتوانند در وضعیت عمودی تری به انجام کار بپردازند (در کوتاه مدت، برای افزایش ارتفاع میز می توان از قطعات چوبی یا سیمانی که به دقت در زیر پایه ها قرار داده می شوند استفاده کرد). تهیه منحنی ابعاد مربوط به جمعیت کاربران و انتخاب میز بر اساس نیازهای ویژه ی آنها از اهمیت خاصی برخوردار است.

در انتهای دیگر منحنی افرادی وجود دارند که قد آنها کوتاهتر از میانگین قد کاربران می باشد. میزهای کار استاندارد برای این گروه آنقدر بلند می باشند که تقریباً همیشه احساس ناراحتی کرده و آنها را نامناسب می دانند . این مشکل را می توان با تنظیم صندلی در ارتفاع برطرف نمود و اگر لازم باشد می توان برای آنها تکیه گاه پا نیز تهیه نمود.

در تئوری اینطور به نظر می رسد که با تهیه میزهای قابل تنظیم در ارتفاع مشکلات احتمالی در ارتباط با اندازه ی قد افراد حل خواهد شد، چرا که ارتفاع میز را می توان بر اساس ابعاد افراد تنظیم نمود. هزینه طراحی و ساخت هم لزوماً سرسام آور نخواهد بود. اما برای افرادی که کار تولیدی انجام می دهند تفاوت کمی بین میزهای با ارتفاع ثابت و قابل تنظیم وجود دارد.

یکی از بزرگترین مشکلاتی که کاربران وسایل نمایشگر تصویری (DSE -Display Screen Equipment) با آن روبرو هستند این است که سطح میز آنها به اندازه کافی بزرگ نیست که گنجایش همه وسایل و مدارک مربوط را داشته باشد. در نتیجه، کاربران مجبور می شوند که صفحه نمایش، صفحه کلید، تلفن و وسایل دیگر را طوری روی میز قرار دهند که گنجایش میز به آنها اجازه می دهد، نه آنطوری که باید قرار گیرند. چیزی که تقریباً عمومیت دارد این است که صفحه نمایش در گوشه سمت چپ یا راست میز قرار گرفته و کاربر مجبور است که در هنگام استفاده از آن صورت خود را به یک طرف برگرداند، که پیامد آن اغلب گردن درد می باشد.

سر در حدود ۵ کیلوگرم وزن دارد، از اینرو ماهیچه های گردن و شانه در طول روز وظیفه ای سخت را بر عهده دارند، چرا که سر باید دائماً بین محل قرار گرفتن صفحه کلید در روبروی کاربر و صفحه نمایش در گوشه ی میز در حال چرخش باشد. بعضی از کاربران فکر می کنند که گوشه ی میز محل مناسبی برای قرار دادن صفحه نمایش است، زیرا آنها تقریباً همیشه صفحه کلید را در آنجا دیده اند.

پهنای میز باید گنجایش کافی برای قرار دادن صفحه نمایش و صفحه کلید را در یک راستا در جلوی کاربر داشته باشد و همچنین فاصله دید مناسب برای او را تأمین نماید. صفحه نمایش نباید به کاربر خیلی نزدیک باشد، در غیر این صورت می تواند باعث سردرد و خستگی چشم شود. بعنوان یک راهنمای عمومی، صفحه نمایش باید تقریباً به اندازه طول دست کشیده تا نوک انگشتان کاربر از او فاصله داشته باشد، البته کاربر باید در وضعیت مطلوب و کاملاً راحتی روی صندلی اش نشسته باشد.

میز باید به اندازه ای وسیع باشد که کاربر بتواند همه وسایل و لوازم مربوط به کارهای محوله را روی آن قرار دهد (نه فقط وسایل مربوط به کار DSE). بنابراین اگر کار محوله نیاز به رجوع به تعداد زیادی مقاله و منابع دیگر دارد، باید میز گنجایش کافی برای آنها را داشته باشد؛ بدون اینکه برای کاربر وضعیت کاری محدود و تنگی را ایجاد نماید. ممکن است که لازم باشد دو محدوده کار مشخص به شکل L سازماندهی شود.

قرار دادن کشو در زیر میزها موجب کاهش آزادی حرکت کاربران شده و آنها را وادار می کند که فقط در جای مشخصی در پشت میز قرار گیرند و از آنجایی که کاربران معمولاً از تمامی سطح میز استفاده می کنند، مجبورند که برای دستیبابی به قسمت های بیرونی تر میزها بدن خود را تحت کشش قرار دهند، چرا که کشوها مانع از حرکت آنها در آن جهت می شوند. اثرات ناشی از حرکات تکراری برای رسیدن به اشیائی که در گوشه انتهای میز قرار دارند مثلاً گوشی تلفن را نباید نادیده گرفت. ممکن است مردم به سادگی این واقعیت را نادیده بگیرند که فعالیت های جنبی پیرامون یک کار، مثلاً کار با صفحه کلید، می تواند روی رفاه و آسایش کاربران اثرات سوء داشته باشد.

اگر قرار است میزها تعویض شوند، باید توجه نمود که برای کاربران کشوهایی که خود پایه های متحرک دارند و از میز جدا هستند تهیه نمود. بدیهی است که این گونه کشوها را نباید همانند کشوهای قبلی در زیر میز و خارج از دید قرار داد. این سری کشوها باید در ناحیه ی بیرونی میز قرار داده شوند بطوری که آزادی حرکت کاربر در طول میز تحت الشعاع قرار نگیرد. یکی دیگر از فواید قرار دادن کشوها در چنین موقعیتی این است که بدین ترتیب سطوح اضافی دیگری ایجاد می شود که می توان اشیائی را که فضایی از میز را اشغال کرده اند ولی بطور منظم از آنها استفاده نمی شود را روی آن سطوح قرار داد.

به ندرت اتفاق میافتد که مشتری در موقع انتخاب میز به زیر آن نگاه کند. نقایص مربوط به سطح زیری میز معمولاً پس از خریداری شدن و انتقال آنها به دفاتر و در موقع استفاده، آشکار می شود.

بعضی از میزها دارای یک قاب ضخیم هستند که در طول لبه ی اصلی جلوی میز نصب شده است. در نتیجه زمانی که کاربر می خواهد خودش را به جایگاه اصلی در پشت میز نزدیک کند. ممکن است زانوهایش به قاب مذکور برخورد کند. ایده آل این است که میزهای انتخاب شده فاقد قاب در ضلع روبروی کاربر باشند.

بسیاری از میزها دارای قاب های استتار کننده هستند (در اصل برای تأمین درجاتی از پوشش برای خانم هایی که موقع انجام کار دامن می پوشند طراحی شده اند). عواملی از قبیل افزایش تعداد کاربران مرد و استفاده از میزهایی که پشت در پشت قرار گرفته اند، یا دیواره های جدا کننده داشته یا در مقابل دیوار قرار گرفته اند باعث شده است که این قبیل میزها عمومیت چندانی نداشته باشند. بیشتر قاب های استتار کننده طوری طراحی شده اند که تا کف ادامه ندارند و معمولاً فضایی برای قرار دادن پا در زیر آنها پیش بینی شده است. وقتی که کاربر می خواهد پاهای خود را روی هم بیندازد، قاب به منزله مانعی در مقابل ساق پاها عمل می کند. افزون بر این، با وجود اینکه بسیاری از این قاب ها به لبه دیگر میز که از کاربر فاصله دارد نزدیک می باشند، اما در دورترین نقطه ی ممکن از کاربر قرار نگرفته اند، در نتیجه فضای زیر میز کاهش می یابد.

فضای در دسترس زیر میز اغلب به طرق دیگر از قبیل قرار دادن کیف های دستی، جعبه های مواد، کلاسورها، پرونده ها و غیره نیز کاهش می یابد. باید امکانات کافی جهت نگهداری و ذخیره چنین وسایلی برای کاربران تأمین و در اختیار آنها قرار گیرد و همچنین باید کاربران را ترغیب نمود تا وسایل خود را به روش مناسب در محفظه ها، قفسه ها و کابین های مخصوص ذخیره و نگهداری نمایند.

به طور خلاصه یک میز خوب باید ویژگی های زیر را داشته باشد:

• میزها چه با ارتفاع ثابت و چه از نوع قابل تنظیم برای سطوح مختلف، زمانی مناسبند که آسایش و راحتی کاربران را تأمین کنند. کاربران خیلی قد بلند ممکن است نیاز به میزهای ویژه ای داشته باشند.
• سطح یک میز باید به اندازه ی کافی بزرگ باشد تا بتوان صفحه نمایش و صفحه کلید را با رعایت استانداردهای دیگر، در راستای یک محور و بطور دقیق روبروی کاربر قرار داد، در مواردی که تایپیست های حرفه ای در حال تایپ متن ها می باشند می توان صفحه نمایش را از جلو کاربر کنار زده و گیره اوراق را بجای آن یعنی در پشت صفحه کلید منتقل نمود.
• صفحه نمایش باید در ارتفاع و فاصله ای از کاربر مستقر شود که امکان دید راحت را برای او فراهم کند (ارتفاع و فاصله هر دو باید توسط کاربر تائید شوند).
• باید فضای کافی در جلوی صفحه کلید و روی سطح میز کار وجود داشته باشد تا کاربر بتواند موقعی که با صفحه کلید کار نمی کند مچ دست هایش را برای استراحت روی آن قسمت قرار دهد.
• تهیه کشوهای پایه دار و مستقل از میز باید مورد توجه قرار گیرد (کشوهای نصب شده در زیر میز آزادی حرکت را محدود می کنند). کشوهای پایه دار نباید در زیر سطح میز قرار گیرند.
• کشوهای متصل شده به میزها باید به نحو مناسبی نگهداری شوند.
• کاربران باید تعداد اقلام نگه داری شده در کشوهای خود را کاهش دهند.
• میزها باید دارای سیستم های نگهداری کابل مخصوصی باشند که به آسانی قابل استفاده بوده بتوان مجدداً از آنها استفاده نمود.
• میزها باید دارای لبه های گرد و مدور باشند.
• سطح زیری میزها باید باعث ناراحتی کاربر نشود، مثلاً قاب های ضخیم و مزاحم در زیر سطح میز و صفحات استتار کننده نامناسب میتواند راحتی کاربران را به مخاطره اندازد.
• در فضای زیر میز نباید کیف دستی، کلاسور، پرونده و چیزهایی از این قبیل قرار داد، در این خصوص باید امکانات مناسبی فراهم شود.

زیرپایی ها (Footrests)

عدم پیش بینی زیرپایی یا زیرپایی های نامناسب پدیده ای رایج است. بعنوان قاعده ای کلی، زمانی که یک کاربر از میزکار استفاده می کند و صندلی خود را به طرز صحیح تنظیم کرده است اما نمی تواند کف پای خود را به درستی روی کف محل کار قرار دهد احتیاج به زیرپایی دارد. به افرادی که پس از تنظیم صندلی می توانند بطور طبیعی کف پای خود را روی زمین قرار دهند نباید زیرپایی داده شود (در چنین حالتی، بالا آمدن پای کاربر باعث می شود که ساق پا طوری قرار گیرد که زانوها بالاتر از باسن قرار گیرند که پیامد آن ممکن است ایجاد نقاط فشاری در کفل ها باشد.

یک زیرپایی با ارتفاع ثابت نیز ممکن است برای همه مناسب نباشد. زیرپایی ها باید قابلیت تنظیم در ارتفاع را داشته باشند تا بتوانند شرایط راحتی برای انواع پاها را فراهم نمایند. اگر محدودیت بودجه مطرح نباشد، باید زیرپایی های دارای مکانیسم بادی (که مکانیسم تنظیم ارتفاع در آنها شبیه به صندلی های قابل تنظیم می باشد) تهیه شود، همچنین مکانیسم ایجاد شیب در آنها نیز باید پیش بینی شود.

سطح زیر پایی تا جایی که امکان دارد باید وسیع باشد تا کاربر بتواند در موقع انجام کار در طول میز آزادانه حرکت کند و روکش زیرپایی باید از مواد غیرلغزنده ساخته شود.

گیره های اوراق (Document holders)

معمولاً می توان کاربرانی را مشاهده کرد که در حال وارد کردن اطلاعات از روی ورق هایی هستند که روی سطح میز و در کنار صفحه کلید قرار گرفته اند. در نتیجه آنها قسمت زیادی از وقت خود را صرف نگاه کردن به پایین و روی ورق ها و سپس به طرف بالا و صفحه نمایش می کنند و این عمل به دفعات تکرار می شود. در چنین حالتی، حرکت و چرخش دائمی برای نگاه کردن به صفحه نمایش که در جای مناسب قرار داده نشده است و فشاری که ماهیچه ها متحمل می شوند تا سر دائماً بطرف بالا و پایین حرکت کند، همگی خسته کننده خواهند بود. افزون بر این ها، هر وقت که کاربر نگاه خود را از صفحه نمایش به ورق ها معطوف می کند، چشم ها باید تطابق خود را تغییر دهند، بدین ترتیب بار کار این قبیل کاربران افزایش می یابد.

تهیه و استفاده از گیره اوراق باید به گونه ای باشد که نیاز به حرکت سر و تطبیق دوباره ی چشم ها را حذف نماید. هدف باید قرار دادن ورق ها در همان ارتفاع و فاصله از کاربر باشد که صفحه نمایش قرار دارد. در این صورت سر مجبور به حرکت به طرفین نمی باشد. فقط دید چشم ها از طرفی به طرف دیگر معطوف خواهد شد و بدین ترتیب نیازی به تطبیق دائمی و مجدد آنها بین دو نقطه ی متفاوت نخواهد بود. برای اجرای این روش کار، باید گیره اوراق قابلیت تنظیم در ارتفاع را داشته باشد، یا باید به گونه ای باشد که بتوان آن را در محلی خاص به صفحه نمایش وصل نمود.

ملزومات دیگر

دیگر لوازم ایستگاه کار شامل تکیه گاه های مچ، بازوهای دستگاه نمایشگر دیداری، زیر ماوسی، و فیلترهای صفحه نمایش می باشند:

تکیه گاه های مچ (Wrist rests): معمولاً طول آنها به اندازه طول لبه جلویی صفحه کلید است و روی سطح میز و در جلو آن قرار می گیرند. آنها معمولاً از موادی نرم از قبیل پارچه یا لاستیک ساخته می شوند و مخصوصاً زمانی که از صفحه کلیدهای قدیمی و ضخیم تر استفاده می شود مفیدتر خواهند بود؛ زیرا که آنها سطح یکنواختی را از روی صفحه کلید تا سطح میز ایجاد می کنند. کاربران نباید در حالی که مچ ها روی این قسمت هستند با کلیدهای صفحه کلید کار کنند. در صورتی که بخواهند بدین شیوه عمل کنند باید انگشتان خود را با فشار و تحت کشش به کلیدها برسانند که پیامد آن ایجاد ناراحتی های اندام فوقانی خواهد بود. این تکیه گاه ها فقط باید برای حمایت و نگهداری دست ها در فاصله بین دوره های کاری مورد استفاده قرار گیرند.

زیر ماوسی ها (Mouse mats): برای کمک به حرکت راحت ماوس و به حداقل رساندن محدوده حرکت آن طراحی شده اند. انواع ابری آن بسیار مؤثر تر از انواعی هستند که سطوح صاف و براق دارند.

فیلترهای صفحه نمایش (Screen filters): این فیلترها برای کنترل میزان انعکاس نور و خیره گی صفحه نمایش طراحی شده و استفاده از آنها در حال افزایش است. اگرچه این هدف همیشه بر آورده نمی شود ولی در حقیقت آنها می توانند گرفتاری های دیگری ایجاد نمایند. بعضی مواقع فیلترها آثار انگشتان یا آثار باقی مانده از پارچه های تنظیف را نمایان تر می کنند که خود می توانند بعنوان محرکهای بصری محسوب شوند. بسیاری از کاربران بدرستی نمی دانند که آنها باید هم فیلتر و هم صفحه نمایش را مرتباً در دوره های زمانی مشخصی تمیز نمایند. در نتیجه، کثیفی این سطوح باعث می شود که کاربران نتوانند براحتی صفحه نمایش را دیده و مطالب را قرائت نمایند. در هر دو مورد میزان کار چشم ها افزایش می یابد.

محل استقرار ایستگاه کار کامپیوتر

اینکه چطور یک ایستگاه کاری در یک اتاق مستقر شود ممکن است روی میزان راحتی که یک کاربر کامپیوتر در هنگام کارکردن تجربه خواهد کرد اثر بگذارد. قرار دادن میز مستقیماًً در جلو پنجره یک اشتباه رایج است. در این صورت کاربر با دو منبع نور متباین یعنی نور شدید بیرون و نور کم صفحه نمایش روبرو خواهد بود اگرچه ممکن است فکر شود که در حین کار کردن توجه آنها فقط به اطلاعات صفحه نمایش است، اما در واقع چشم ها با دو منبع نور متباین که در میدان بینایی قرار گرفته اند سروکار داشته و باید با آنها تطابق پیدا کنند. در نتیجه بار کاری چشم ها افزایش یافته که خود منبعی برای خستگی آنها است.

پشت به پنجره نشستن هم می تواند باعث بروز مشکلاتی شود. از آنجایی که شعاع های نورانی از بالای شانه های کاربر به صفحه نمایش برخورد می کند روشنایی بیش از حد و خیرگی در آن ظاهر می شود. در اینجا هم، گرچه ظاهراً توجه کاربر فقط به صفحه نمایش است، ولی چشم های کاربر با دیگر محرک های موجود در محدوده بینایی تطبیق پیدا می کند. مغز اطلاعات زاید را فیلتر می کند بدون اینکه کاربر متوجه شود که این کار انجام شده است، مخصوصاً اگر کاربران شدیداً روی کار خود تمرکز داشته باشند. در هر صورت هر گونه بار کاری اضافه برای چشم ها باعث افزایش احتمال خستگی در آنها می شود.

در ایستگاه های DSE ایده آل این است که صفحه نمایش طوری قرار گیرد که پهلوی آن بطرف پنجره باشد. اما این کار در فضاهای کوچک و با ارزش که تعداد زیادی افراد مجبورند در یک فضای محدود و نزدیک به هم کار کنند و همچنین در دفاتری که از دو یا سه طرف پنجره دارند غیر ممکن است. پرده ها و دیگر موانع محدود کننده نور ممکن است این قبیل مشکلات را کنترل کنند اما لزوماً آنها را حذف نخواهند کرد. بعلاوه در یک دفتر طرح باز، کاربرانی که این قبیل نورها می تواند روی کار آنها اثر منفی بگذارد ممکن است تحت فشار وارده از طرف همکاران خود پرده ها را باز نگه داشته و علیرغم میلشان از پیامدهای مربوط رنج ببرند. فیلترهای صفحه نمایش در چنین شرایطی مفید خواهند بود.

محل استقرار ایستگاه کار در رابطه با چراغ های روشنایی مصنوعی نیز از اهمیت خاصی برخوردار است. اگر کاربران طوری قرار گیرد که چراغ ها مستقیماً در جلو آنها واقع شوند، ممکن است خیرگی ایجاد شود چرا که نور چراغ ها مستقیماً به چشم آنها می تابد. اگر نور از پشت سر بتابد باز هم ممکن است خیرگی ایجاد شده یا باعث بوجود آمدن نقاط براق و تابان در صفحه نمایش می شود. ایده آل این است که آنها در محلی واقع در بین منابع نور مستقر شوند. در صورتی که صفحه نمایش نور خیره کننده و شدیدی داشته باشد می توان منبع خیرگی را پیدا نمود. بدین ترتیب که آینه کوچکی را روی آن قسمت صفحه نمایش نگه داشته و منبع مورد نظر را پیدا کنیم.

چگونگی استفاده از ایستگاه کار کامپیوتر

وضعیت بدنی نشسته

مهم این است که کاربر در هنگام کار وضعیت بدنی مناسبی داشته باشد تا بتواند از وسایل و تجهیزات ایستگاه کار آنطوری که می بایست استفاده نماید. راحت ترین وضعیت بدنی برای کاربر صفحه کلید حالتی است که ارتفاع آرنج هم سطح با ردیف میانی کلیدهای صفحه کلید باشد همانهایی که از سمت چپ با نویسه های A S D F شروع می شود. برای دستیابی به چنین وضعیتی کاربر باید ارتفاع صندلی خود را تنظیم نماید. هدف نوعی از وضعیت بدنی است که در آن، بازوها بطور طبیعی از پهلوها آویزان هستند، طوری که زاویه ی آرنج ۹۰ درجه و ساعد ها هم موازی با کف باشند. در چنین شرایطی، مچ دست، ساعد و آرنج در راستای یک محور قرار می گیرند (شکل زیر). در مواقع کار با صفحه کلید اگر مفاصل مچ دست ها در حالت طبیعی و مستقیم باشند و این حالت در طول دوره کاری حفظ شود، احتمال مبتلا شدن کاربر به ناراحتیهای اندام فوقانی بسیار کم خواهد بود.

پس از تنظیم ارتفاع صندلی باید به وضعیت پاها و ران ها توجه نمود. اگر مشاهده شود که پاها بخوبی روی کف قرار نگرفته یا لبه جلویی صندلی بافتهای سطح زیری ران ها را تحت فشار قرار می دهد، در این حالت باید از زیر پایی استفاده نمود.

ابتدا باید شیب پشتی صندلی را تنظیم نمود و سپس ارتفاع آن را (تنظیم شیب صندلی روی موقعیت نهایی تکیه گاه کمری اثر می گذارد). هدف این است که کاربر در وضعیتی عمودی اما راحت بنشیند. سطح نشیمنگاه، نباید کاملاً سخت و محکم باشد.

کاربران باید با آزادی کامل، در صورت احساس نیاز، بتوانند صندلی را در ابعاد مختلف تنظیم تا برای خود وضعیت بدنی مناسبی فراهم آورند.

آموزش

آموزش ناکافی، موفقیت بکارگیری تجهیزات هر ایستگاه کاری را تحت الشعاع خود قرار می دهد. کم نیستند تعداد کاربرانی که از تجهیزات کاری پست کار خود استفاده نابجا می کنند. اگر چگونگی استفاده از وسایل تنظیم پارامترهای یک صندلی به کاربران آن آموزش داده نشود، احتمال اینکه آنها بتوانند در طول روزکاری وضعیت بدنی مناسبی به خود گرفته و راحت باشند بسیار کم خواهد بود. کاربران باید چگونگی استفاده از ایستگاه کار خود را کاملاً آموزش ببینند و از طریق روش های مناسب سرپرستی به رعایت دستورالعمل های مربوط به روش صحیح نشستن در پست کار تشویق شوند.

استراحت های کوتاه مدت

تمامی کاربران کامپیوتر، صرف نظر از نوع کاری که انجام می دهند، باید در حین انجام کار استراحت های کوتاه مدتی داشته باشند. گرچه، در بسیاری از دفاتر اداری در این زمینه برنامه قابل انعطافی وجود دارد، بطوری که افراد می توانند به گونه ای از این وقفه های کاری استفاده نمایند که با نوع کار و وضعیت کاری آنها تطبیق بیشتری داشته باشد. انعطاف پذیری این واقعیت را در پی خواهد داشت که بسیاری از کاربران برای اینکه بتوانند کار خود را به موقع تمام کنند، بی وقفه به کار ادامه داده و فرصت های استراحت را از دست خواهند داد. گرچه ممکن است به نظر آید که توقف کار در دوره های زمانی مشخص به کارائی انسان لطمه وارد می کند، اما در واقع این روش کارکردن باعث افزایش کارایی انسان می شود. استراحت های کوتاه مدت از شروع خستگی و رو به زوال گذاشتن تدریجی اجرای کار در طول روز جلوگیری می کند.

استفاده از ماوس

گله و شکایات افرادی که از ماوس استفاده می کنند پیوسته افزایش یافته است. با شرایط مرتبط پیرامون استفاده از ماوس، جای تعجب نیست که کاربران آن از درد و ناراحتی شکایت داشته باشند:

• آموزش چگونگی استفاده از ماوس رایج نیست و عادات مربوط به آن مدت طولانی تکرار می شوند.
• بسیاری از افراد در موقع استفاده از ماوس از زیرماوسی استفاده نمی کنند که خود این موضوع باعث افزایش حرکت دست و بازو می شود.
• مشخصاً ماوس در جایی دورتر از کناره های صفحه کلید قرار می گیرد، در نتیجه کاربر مجبور می شود برای دسترسی به آن دست و بازوی خود را تحت کشش قرار دهد.
• تعداد افرادی که به آنها توصیه شده است در موقع استفاده و در دست گرفتن ماوس با حداقل فشار کار کنند بسیار کم هستند. در نتیجه، ممکن است آنها در مدت زمان طولانی ماوس را محکم در دست بگیرند. چنگش تکراری و توأم با اعمال نیرو می تواند به ایجاد ULDs منجر شود.

آموزش نحوه صحیح استفاده از ماوس باید به کاربران داده شود همانگونه که برای هر نوع وسیله دیگری این کار انجام می شود. باید به آنها توصیه شود که:

• • از یک زیرماوسی مناسب برای ماوس استفاده کنند؛
• • تا جایی که ممکن است ماوس را به خود نزدیک نمایند؛
• • فشار وارده به ماوس را در حین استفاده به حداقل ممکن برسانند؛
• • در موقعی که نیاز نیست ماوس را رها کرده و دست خود را در حالت طبیعی تری قرار دهند؛
• • وقتی از صفحه کلید استفاده نمی شود (مثلاً در موقع ویراش یک کار) کمی آنرا به کنار زده بطوری که بتوانند ماوس را به خود نزدیکتر نمایند.

در مواقعی که کاربران در حال استفاده از ماوسی هستند که به یک لپ تاپ (کامپیوتر کیفی) متصل است احتیاج به مراقبت ویژه دارند. چرا که اغلب ماوس را طوری وصل می کنند که مفصل مچ دست ناچاراً بیشترین انحراف را پیدا می کند و نمی توان کار را به مدت طولانی ادامه داد.

وظایف مدیران و سرپرستان در رابطه با کاربران کامپیوتر

• مدیران و سرپرستان باید نظارت نمایند که تجهیزات پست کار با کامپیوتر از نوع استاندارد بوده و با خصوصیات فرد کاربر تطبیق لازم را داشته باشند.
• تقسیم وظایف کاری به گونه ای باشد که علاوه بر کار ورود داده ها به کامپیوتر، وظایف متنوع دیگری نیز به کاربران کامپیوترها محول شود.
• آموزش جهت ایجاد مهارت کار با صفحه کلید، به عنوان ابزاری که احتمال وقوع آسیب به اندام فوقانی را کاهش می دهد باید مورد توجه قرار گیرد.
• باید به کاربران اجازه داده شود تا در طول شیفت کاری استراحت های کوتاه مدت و منظم داشته باشند، یا در طول شیفت کاری به فعالیت های متنوعی بپردازند.
• به کاربران باید آموزش داده شود تا از ماوس به روش مناسب استفاده نمایند و همچنین وضعیت های بدنی مناسب با نوع کار را اتخاذ نمایند تا احتمال بروز ULD ها کاهش یابد.
• خانم های حامله، افرادی که از صرع ، یا دیگر مشکلات بهداشتی از قبیل تحریکات و حساسیت های پوستی رنج می برند باید بتوانند در مورد مشکلات خود با افراد واجد شرایطی از سازمان بحث و گفتگو نمایند.

• در مواقعی که لازم است از برنامه کار چرخشی استفاده شود.