انجام کارهای تکراری و حرکات مکرر توسط اپراتورها در کار با ابزار، ماشین آلات و تجهیزات ممکن است به دلیل آوردن فشار به نقطه خاص از بدن به مرور زمان منجر به گروهی از اختلالات شود که از آن تحت عنوان آسیب های تجمعی (CTDs) نام می برند. CTDs معمولا در اثرا انجام حرکات تکراری با استفاده مکرر از یک وسیله یا ابزار به وجود می اید. جدیدا به جای CTDs از واژه اختلالات اسکلتی-عضلانی یا MSD که همان Musculo Sketeal Disorder است استفاده می کنند.

این عنوان به خانواده ای از اختلالات اطلاق می گردد که در نتیجه حرکات تکراری یا استفاده مکرر از یک وسیله یا ابزار به وجود می آیند. اختلالات آسیب های تجمعی (CTD ) واژه ای است که توسط سازمان های بسیاری برای تشریح درد، سوزش، ضعف یا سایر نشانه های اسکلتی – عضلانی ناشی از فعالیت های کاری مورد استفاده قرار گرفته است.

این اختلالات تحت عنوان آسیب های ناشی از کشیدگی و آسیب های ناشی از حرکات تکراری نیز موسومند. به همین دلیل هم اکنون جهت اجتناب از اشتباه و تفکیک واژه های مورد استفاده از واژه جدیدی به نام اختلالات اسکلتی – عضلانی استفاده می شود.

اختلالات آسیب های تجمعی ناشی از کار بسیار شایع هستند به طوری که یک کارگر با اندام متوسط تقریبا دو روز از سال را به علت این اختلالات از دست می دهد. بعلاوه طی دوران کار ( ۱۸ تا ۶۴ ) سالگی بروز ناتوانی و معلولیت ناشی از این اختلالات بیش از هر اختلال دیگر است.

به طور کلی اگر استفاده بیش از حد همراه با زمان بهبودی ناکافی در روزها وهفته های پی در پی ادامه یابد آسیب های تجمعی شکل دائمی خواهد گرفت. فعالیت هایی که باعث CTD می شوند همان فعالیت ها و حرکات معمولی و روزمره هستند که ممکن است شامل مشت کردن مکرر، پیچیدن، دراز کردن دست، حرکات تکراری و … می باشد.

CTD به صنعت و یا مشاغل خاصی محدود نمی شود بلکه به الگوی کار بستگی دارد. وقتی که زمان بهبودی (استراحت ) کافی نباشد و تکرار زیاد با نیروی بسیار و وضعیت بدنی نامناسب توام باشد، کارگر با خطر بروز CTD روبروست.

از علائم CTD، درد، محدودیت حرکت مفصل و تورم نسج نرم میباشد. در مراحل اولیه علائم خفیف است اما اگر اعصاب تحت تاثیر قرار گیرد ممکن است حس لامسه و مهارت های دستی کاهش یابد. اگر برای درمان CTD اقدام نشود، این اختلالات می تواند باعث ناتوانی های شدید شوند.

آسیب های تجمعی (CTD) چیست؟

آسیب های تجمعی صدمات ماهیچه ای عضلانی و سیستم عصبی است که ممکن است علت آن کار های تکراری یا اعمال نیروی قوی، لرزش (ارتعاش) و فشار مکانیکی یا داشتن حالت یا موقعیت بدن باشد.

CTD ها را همچنین آسیب حاصل از حرکات تکراری (RMD_S) می نامند.

سندرم تونل کارپال: فشار بر اعصاب مدین در مچ دست که ممکن است به علت تحریک التهاب در تاندون های دست و غلاف تاندون ها باشد.

Tendinitis (اختلالات تاندونی): التهاب و تحریک در تاندون ها است. این شامل می شود هنگامی که تاندون ها به صورت تکراری و تشدید حرکات در دست، مچ، شانه، بازو دیده می شود.

Tenosynovitis: التهاب و تحریک در در جداره و غلاف تاندون ها است (نقطه پیوند یا انتهای حوزه مچ دست)

Low back disorders: این شامل کشیده شدن، فشار بر ماهیچه ها رباط ها و تاندون ها یا جداشدن دیسک ها است. آنها ممکن است با تاثیرات انباشته، حالت مکانیک ناقص بدن، حالت ناقص بدن در بلند کردن تکنیکی بار باشد.

Synovitis: التهاب و تحریک مایع کیسه سینوویال در بین مفاصل است.

Dequervains diseas: یک نوع Synovitis که شامل پایه انگشت شصت می شود.

Bursitists: التهاب و تحریک در بافت پیوندی اطراف مفاصل عموما شانه است.

Epicondylitis: فشار بر اعصاب و رگ های خونی در بین اولین دنده و استخوان ترقوه در جایی که ناحیه سینه ای را ترک می کند و وارد شانه می شود.

درد آرنج با تحریک زیاد در بازو و محل خم شدن مچ می باشد که این عارضه را  Tenis elbow یا  Golfers elbow می گویند.

Thoracic out lets syndrome: فشار بر اعصاب و رگ های خونی در بین اولین دنده و استخوان ترقوه و ماهیچه های هم بستر در جایی که ناحیه سینه ای را ترک می کند و وارد شانه می شود.

Cervical radidicul opathy: فشار بر ریشه اعصاب گردن

Ulnar nerve entrapment: فشار بر اعصاب اولنا در مچ دست

CTD_s همچنین می تواند نتیجه دیگر فعالیت ها که شامل حرکات تکراری یا حالات بد بدنی در ورزش یا عادات بد مثل راه رفتن باشد. فعالیت های کاری یا غیرکاری ممکن است همراه با هم  به ایجاد این بیماری کمک کنند. این آسیب ها همچنین می تواند یا وضعیت پزشکی فرد از قبیل دیابت، ورم و درد مفاصل، نقرس، تومورهای بدخیم چند علتی سلولهای مغز استخوان، بیماری های تیروئیدی و بارداری مرتبط باشد.

علائم و نشانه های CTD_s

1. بی حسی
2. کاهش حرکات مفاصل
3. تورم
4. سوختن (سوزش)
5. درد و دردناکی
6. قرمز شدن
7. ضعیف شدن
8.  احساس خارش
9. تغییر حالت اندام
10. شکاف یا جدا شدن مفاصل

نشانه های بالا ممکن است در کمر، شانه آرنج، مچ یا انگشتان ظاهر شود. اگر نشانه ها دو بار در یک هفته یا بصورت مکرر اتفاق افتادند باید به پزشک مراجعه شوند.

CTD_sها چگونه درمان میشوند؟

معمولا بهترین درمان برای CTDها استراحت یا تغییر کار افراد است. افراد باید در دوره های زمانی مشخص توسط پزشک معاینه شوند تا از پیشرفت این آسیب ها جلوگیری شده و به موقع تشخیص داده شوند.

این مهم است که بیاد داشته باشید در هر فرد و آسیب، درمان متفاوت است.

همیشه قبل از گرفتن دارو یا شروع به درمان به دکتر مراجعه کند.

اگر آسیب شغلی است باید موقعیت فرد در کار تغییر کند. طبیعی است که حتی بعد از درمان موفقیت آمیز نیز چند مشکل دوباره بروز دهد.

چگونه از CTD ها جلوگیری کنیم؟

حالت بد در مشاغل کار با کامپیوتر – VDT

1. مچ باید در حالت طبیعی خود باشد (خم یا شکسته یا افتاده نباشد) مچ خم ممکن است سندرم تونل کارپال را ایجاد کند. حداقل مقدار فشار در هنگام استفاده از یک کلید فشاری مورد نیاز است.
2. پاها باید در روی زمین استراحت کند. یک پا استراحت کند تا فشار در پایین کمر جابجات شود. آویزان بودن پاها باعث افزایش فشار در ران می شود که باعث قطع جریان خون در پاها می شود.
3. سر باید به سمت جلو  و اندکی مایل به پایین باشد. (  ۵ -۳۰ درجه ) برای کاهش آسیب گردن و شانه
4. بازوها نباید خیلی بالا باشند زاویه آرنج همیشه باید حدود ۷۰ تا ۱۳۵ درجه باشد؛ برای کاهش آسیب گردن و شانه
5. اجسام مورد استفاده که کارگران با آن در تماسند حداقل فاصله را به بدن داشته باشد (مثلا در دسترسی در کار با ماشین تحریر ؛ برای کاهش آسیب کمر ) همچنین کاهش ناحیه دسترسی باعث پیچ خوردن کمر و شانه می شود.
6. با استفاده از دست هایتان از کمر خود حمایت کنید و به آن استراحت دهید.
7. از کافی بودن اختیار رانتان باایجاد ناحیه استراحت در زیر میز مطمئن شوید و یا از میزهای بلند استفاده کنید. حرکات ازاد برای حمایت از کمر و گردش پاها در یک حالت بدنی ضروری است.
8. تغییر حالت بدنی: ماهیچه ها و اعصاب برای مدت طولانی به یک حالت نمانند.

نکاتی که در مورد اختلالات آسیب های تجمعی (CTDs) وجود دارد به شرح زیر است:

۱- هر وضعیتی را که اعصاب،تاندون ها، ماهیچه ها و ساختارهای حمایت کننده بدن گرفتار شوند, MSD می گویند.

۲- یک کارگر با اندام متوسط تقریبا دو روز از سال را به علت اختلالات CTDs از دست می دهد.

۳- در طی دوران کار یک کارگر (۱۸-۶۴ سالگی), بروز ناتوانی و معلولیت ناشب از CTDs بیش از هر اختلال دیگری است.

۴- CTDsها ناگهانی نیستند بلکه در طول زمان, اهسته و به تدریج به وجود می آیند.

۵-CTDs ها, همان فعالیت ها و حرکات معمولی و روزمره هر فرد هستند که شامل مشت کردن مکرر, پیچیدن, دراز کردن دست, حرکات تکراری و … باشند.

۶- چهار عوامل اصلی در CTDs عبارتند از: (اعمال نیروی زیاد, حرکات تکراری, وضعیت بدنی نامناسب و عدم استراحت).

۷- از وارد کردن فشار و نیروی بیش از اندازه به اندام ها مانند دست ها هنگام سفت و با باز کردن پیچ خودداری کنید.

۸- بسیاری از CTDs ها با اصلاح الگوی کار را به افراد اموزش دهید.

۹- روش درست ایمن و ارگونومیکی انجام کار را به افراد اموزش دهید.

۱۰- مهمترین علایم CTDs, محدودیت حرکت مفصل, تورم بافت نرم و درد است.

۱۱- اگر CTDsها درمان نشوند می توانند باعث ناتوانی های شدید و دائمی شوند.

۱۲- تا حد ممکن از سرعت بی رویه در انجام کار بپرهیزید.

۱۳- استراحت کوتاه مدت و برنامه ریزی شده داشته باشید.

۱۴- در صورت احساس علایم اولیه درد, تورم و نسوج و مفاصل به پزشک مراجعه کنید.

۱۵- ابزارهای مرتعش و پنوماتیکی در بروز CTDs نقش زیادی دارند استفاده از آنها را کم کنید.

۱۶-افراد مسن بیشتر د معرض خطرهای CTDs قرار دارند.

۱۷- طراحی مناسب ابزار و تجهیزات در کاهش CTDs موثر هستند.

۱۸- استفاده از ابزار خراب, آسیب دیده و با دسته معیوب و شکسته را کم کنید.

۱۹- CTD بیشتر در فعالیت های شدید دستی روی می دهد. هرچه سرعت فعالیت بیشتر باشد احتمال بروز CTD هم بیشتر می شود.

منبع: https://acgih.ir/